دریچه بازدید در سیستم فاضلاب چیست؟
دریچه بازدید فاضلاب دریچه‌ای است که هنگام گرفتگی لوله فاضلاب، سیفون، زانویی و دیگر اتصالات لوله فاضلاب برای رفع گرفتگی و تمیز کردن بدون نیاز به تخریب ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در هر سیستم فاضلابی باید به اندازه کافی دریچه بازدید در پاین‌ترین نقطه هر لوله فاضلاب قائم، در سر زانو سه‌راهه‌ها موقع اتصال یک لوله فرعی به لوله اصلی دیگر، در هر تغییر مسیر و بالاخره در لوله اصلی فاضلاب ساختمان که از دیوار خارجی عبور می‌کند نصب نمود.
معمولا دریچه بازدید توسط وصاله سه راهه y شکل در مسیر لوله فاضلاب قرار می‌گیرد. برای لوله‌های فاضلاب با قطر کمتر از 4 اینچ، لوله منتهی به دریچه بازدید فاضلاب باید برابر با قطر لوله فاضلاب باشد و برای لوله فاضلاب با قطر بیشتر از 4 اینچ، قطر لوله منتهی به دریچه بازدید باید حداقل 4 اینچ باشد. برای لوله‌های فاضلاب زیر زمینی با قطر بیشتر از 10 اینچ باید یک سوراخ آدم رو (منهول) با زانویی 90 درجه در فواصل حداکثر 150 فوت نصب شود. دهانه دریچه باید حدود 2 اینچ بالاتر از کف قرار گیرد تا امر تمیز کردن لوله‌های فاضلاب به راحتی و سهولت انجام شود. برای لوله‌های فاضلاب افقی به قطر 4 اینچ یا کمتر، در هر 50 فوت و برای لوله‌های فاضلاب با قطر بیشتر در هر 100 فوت باید یک دریچه بازدید نصب شود. دهانه دریچه بازدید فاضلاب توسط درپوش بسته می‌شود.
الف) به منظور بازدید و رفع گرفتگی احتمالی لوله‌های فاضلاب باید در نقاط زیر دریچه بازدید فاضلاب نصب شود:
- پایین‌ترین قسمت لوله قائم فاضلاب، قبل از زانوی پایین لوله فاضلاب
- بالاترین نقطه هر شاخه انشعاب افقی
- محل تغییر امتداد لوله‌های افقی فاضلاب، در صورتی كه زاویه تغییر جهت لوله بیش از 45 درجه باشد
- در نقاطی روی لوله قائم فاضلاب كه برای آزمایش با آب دریچه دسترسی لازم است
- روی لوله افقی اصلی فاضلاب، حداكثر به فاصله 30 متر از یكدیگر
- در خروجی لوله اصلی افقی، بلافاصله بعد از خروج از ساختمان.
ب) اندازه دریچه بازدید فاضلاب
- روی لوله كشی فاضلاب، تا قطر 4 اینچ، دریچه بازدید فاضلاب باید برابر با قطر لوله فاضلاب باشد.
- در لوله كشی فاضلاب با قطر بیش از 100 میلی متر، اندازه دریچه بازدید باید 100 میلی متر باشد.
- در لوله كشی افقی فاضلاب اصلی ساختمان با قطر بیش از 8 اینچ، برای بازدید باید آدم رو (منهول) نصب شود. درپوش آدم رو (منهول) باید در محل خود قرار گیرد.
پ) نصب دریچه بازدید
- دریچه بازدید فاضلاب باید به نوعی نصب شود كه دسترسی به آن آسان باشد و به سهولت بتوان از آن نقطه با فرستادن فنر و ابزار دیگر، گرفتگی لوله فاضلاب را برطرف كرد.
- دریچه بازدید نصب شده روی لوله فاضلاب باید با واشر مناسب و پیچ و مهره كاملاً آب بند و گازبند شود تا فاضلاب و گاز فاضلاب از آن نقطه به داخل ساختمان نشت نكند.
- فاصله دریچه بازدید فاضلاب از دیوار مقابلش باید حداقل 45 سانتی متر باشد.
- اگر لوله افقی یا قائم فاضلاب در اجزای ساختمان دفن شود، دسترسی به دریچه بازدید باید با نصب یک دریچه كه تا سطح تمام شده كف یا دیوار ادامه دارد، امكان پذیر شود.
- اگر دریچه بازدید فاضلاب در محلی نصب شود كه احتمال یخ زدن و انجماد آب داخل لوله وجود داشته باشد، باید آن را در برابر یخ زدن حفاظت كرد.
- دریچه بازدید باید به گونه‌ای روی لوله فاضلاب قرار گیرد كه دهانه آن در خلاف جهت جریان فاضلاب یا عمود بر آن باشد.
- نصب دریچه بازدید در فضاهای تهیه مواد خوراكی (مانند نانوایی، شیرینی پزی، قصابی و فضاهای پخت و پز) مجاز نیست.