یکی از روشهای سنتی دفع فاضلاب استفاده از چاه جذبی است که کماکان در مناطق دارای زمین آبکش و سطح آبهای زیرزمینی پایین مورد استفاده قرار میگیرد.
همانطور که میدانید ورود مستقیم فاضلاب به داخل چاه جذبی بدون انجام عملیات پیشتصفیه فاضلاب، قابلیت این نوع چاه را در کاهش آلودگی فاضلاب به شدت کاهش میدهد که این امر موجب آلودگی محیط زیست و منابع آب زیرزمینی میگردد. لذا استفاده مستقیم و بدون پیشتصفیه از اینگونه چاهها برای دفع فاضلاب توصیه نمیشود. این امر علاوه بر آلودگی محیط زیست و آبهای زیرزمینی، باعث کاهش دورههای تخلیه چاه و عملیاتهای چاه مانند تخلیه چاه، لایروبی چاه، کف تراشی چاه میشود. اگر فاضلاب تولیدی قبل از ورود به چاه تصفیه (پیش تصفیه) شود، دیگر از بابت پرشدن چاه و علمیات پردردسر تخلیه چاه آسوده خواهید بود. پیش تصفیه فاضلاب عملیات تخلیه چاه را به تاخیر میاندازد.
اتصال به سیستم فاضلاب شهری (در صورت وجود زیرساخت) و یا استفاده از پکیجهای فاضلاب مجهز به فن هوادهی که عملیات تصفیه فاضلاب در آنها با کمک باکتریهای هوازی و در نتیجه با کاهش بوی فاضلاب صورت میگیرد، روشهای مطمئنتری در این خصوص محسوب میگردد.
در صورت انتخاب چاه جذبی به عنوان گزینه دفع فاضلاب انسانی و استفاده از آن در ساختمان باید ابتدا فاضلاب را به داخل یک انباره تعفن (سپتیک تانک یا گندانبار) هدایت کرد تا با ایجاد ایستایی و تاخیر در حرکت فاضلاب به مدت تقریبی 24 ساعت، لجن موجود در فاضلاب تهنشین شده و سپس آب باقیمانده به چاه جذبی هدایت شود.
با توجه به فرآیند هضم لجن در چاه جذبی و سپتیک تانک (انباره تعفن) با استفاده از باکتریهای بیهوازی، بوی متعفن و نامناسبی همراه با گازهای قابل انفجار از این دو سیستم متصاعد میشود که حتما باید با درنظرگرفتن لوله ونت مستقل با اندازه حداقل 4 اینچ به محوطه آزاد و دور از محل اسکان ساکنین (به عنوان مثلا بام ساختمان) تخلیه گردد.
در ضمن اتصال لولههای آب باران به چاه جذبی فاضلاب نیز کاملا اشتباه است و باید جدا از آن احتراز نمود. زیرا در هنگام بارش باران به ناگهان حجم زیادی از آب وارد سپتیک تانک یا چاه جذبی شده و موجب بر هم خوردن اکوسیستم و نظم موضعی باکتریهای بیهوازی و اختلال در فرآیند و عملیات هضم لجن و همچنین برهم خوردن لجن و متصاعد شدن بوی متعفن و ناخوشایند فاضلاب و پخش آن در محوطه ساختمان میگردد.
علاوه بر این با این کار دورههای تخلیه چاه نیز کوتاهتر میشود. یعنی با ورود آب باران به داخل چاه جذبی، فاضلاب تولیدی در داخل چاه افزایش یافته و پس از مدتی نیاز به تخلیه چاه خواهد داشت.
در هر صورت چنانچه برای دفع فاضلاب در پروژهای مسکونی واقع در مناطق معتدل و نیمه خشک (مانند شهر تهران و حومه) بخواهیم از چاه جذبی استفاده کنیم، حجم انباره چاه از طریق رابطه زیر محاسبه میشود:
منبع: سایت بهداشت محیط ایران