آیین‌نامه و مقررات حفاظتی حفر چاه های دستی
آیین‌نامه و مقررات حفاظتی حفر چاه‌های دستی
فصل اول - تعاریف
1 - چاه دستی: منظور از چاه دستی در این آیین‌نامه آن دسته از چاه‌هایی هستند كه با استعانت از نیروی بدنی و با استفاده از وسایل كار سنتی ماند چرخ چاه - كلنگ - بیلچه - دلو و غیره كنده می‌شوند.
2 - چرخ چاه: وسیله ایست جهت انتقال مواد از عمق به بیرون و بالعكس كه بر دهانه چاه نصب می‌گردد.
3 - دلو: وسیله ایست كه معمولاً از لاستیك منجید دار،برزنت و یا مواد مشابه به شكل كیسه ساخته شده و در انتقال مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4 - كول: حلقه یا نیم حلقه ایست كه از جنس فولاد یا سیمان یا سفال بوده و برای جلوگیری از ریزش دیواره‌های میل چاه یا انباری استفاده می‌گردد.
5 - میل چاه: آن قسمت از چاه می‌باشد كه بطور عمودی نسبت به سطح زمین كنده می‌شود.
6 - طوقه: دیوار حلقوی ساخته شده از مصالح ساختمانی در بالاترین قسمت از میل چاه(منتهی به دهانه چاه) می‌باشد كه برروی آن در پوش چاه قرار داده می‌شود.
7- انباری: عبارتست از مسیر یا مسیرهای انحرافی كنده شده در عمق یا دیوار میل چاه.
8 - سپر: وسیله حفاظتی مخصوصی است كه مقنی را از آسیب ناشی از سقوط احتمالی مواد و اشیاء محفوظ نگه می‌دارد.
9 - پاكند: مسیر شیبداری جهت رفت و آمد و حمل و نقل وسایل است كه از فاصله ای دورتر از دهانه چاه شروع و تا نزدیكی سطح آب ادامه می‌یاید.
فصل دوم - ساختمان چرخ چاه
ماده 1: چرخ چاه دستی مورد استفاده كه با قدرت دست كار می‌كند باید به طریقی محاسبه و ساخته شده باشد تا حداكثر نیروی لازم كه توسط هر كارگر برای بالابردن حداكثر بار مجاز به دسته یا دسته‌های محرك وارد می‌شود بیش از 25 كیلوگرم نباشد.
ماده 2: چرخ چاه دستی مورد استفاده باید سالم و عاری از هرگونه ترك، شكستگی و پوسیدگی بوده واستحكام لازم جهت انجام كار موردنظر را داشته باشد.
ماده 3: چرخ چاه كه باقدرت دست كار می‌كند باید مجهز به مكانیسم‌های زیر باشد:
الف - روی محور استوانه كابل دار شیطانك و چرخ جغجغه و یا حلزون و چرخ حلزون و یا وسایل مشابه دیگر كه بطور خودكار ترمز می‌شود باشد تا از گردش معكوس دسته محرك در تمام مدت بالا آوردن بار جلوگیری نماید.
ب - دارای ترمزهایی موثر باشد كه پایین آمدن بار را كنترل نماید.
ماده 4: دسته‌های محرك كه در یك یا دوطرف محور چرخ چاه سوار می‌شوند باید بطریقی ساخته شده باشند تا به هنگامی كه بار پایین داده می‌شود نچرخند و یا باید دسته‌های محرك قبل از پایین آمدن بار از جای خود برداشته شود، به طوریكه در حین گردش به افراد برخورد ننماید.
ماده 5: در چرخ چاهی كه می‌توان دسته‌های محرك آنرا از جای خود برداشت، باید این دسته‌ها به‌وسیله ضامن مطمئنی با محور در ارتباط باشند تا دفعتا و بطور ناخواسته از آن جدا یا خارج نشوند.
ماده 6: فاصله میله‌های افقی (پره‌های) چرخ چاه باید با یكدیگر مساوی بوده و حداقل به اندازه‌ای باشد كه كارگران بتوانند به راحتی به پره‌ها جهت چرخاندن چرخ چاه دسترسی داشته باشند در هر حال تعداد پره‌های چرخ نباید از چهار عدد كمتر بوده و با افزایش قطر چرخ از 120 سانتی متر تعداد پره‌ها متناسباً از 4 عدد بیشتر گردد.
ماده 7: چرخ چاه باید به طریقی ساخته شود كه بعد از پیچیده شدن كل طناب به دور چرخ احتمال لغزش و بیرون افتادن طناب به خارج از پره‌ها وجود نداشته باشد.
ماده 8: در مورد آن دسته از چرخ چاه‌های موتوری و غیر موتوری كه در كندن چاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد رعایت كلیه موارد ایمنی مذكور در آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجا كردن مواد در كارگاه‌ها در مورد لوازم بلندكردن بار چون زنجیرها، كابل‌ها، طناب‌ها، قلاب‌ها و قرقره‌ها الزامی است.
ماده 9: قبل از استقرار چرخ چاه در محل مورد نظر محل استقرار پایه‌های چرخ چاه باید به نحو مطمئنی آماده شده و اطمینان حاصل شود كه احتمال واژگونی یا جابجایی یا كج و شیبدار شدن چرخ چاه وجود ندارد.
ماده 10: چرخ چاه می‌بایست در ارتفاع مناسبی نصب شود به طوریكه حداقل فاصله محل پیچیدن طناب با سطح زمین از 20 سانتی متر كمتر نباشد.
فصل سوم - لوازم حمل بار
ماده 11: طناب مورد استفاده در چرخ چاه باید عاری از هرگونه عیب مانند پوسیدگی و زدگی بوده و مقاومت كافی برای تحمل حداكثر نیروی وارده و ضربه‌ها را داشته باشد به اضافه طول طناب به حدی باشد كه بعد از باز شدن كامل برای حداكثر عمق مورد نیاز حداقل دو دور روی قرقره مانده باشد.
ماده 12: قلاب مورد استفاده باید سالم بوده و به طور محكم و مطمئنی با طناب درگیر شده و گلوگاه آن مجهز به شیطانك و با به صورتی باشد كه در هر حال احتمال آزاد شدن بار به طورناگهانی وجودنداشتهباشد و تحملكافی درمقابل حداكثربار و ضربه‌های واردهداشته باشد.
ماده 13: دلو مورد استفاده در چاه كنی باید از جنس پنبه ای یا لاستیك منجیددار مقاوم بوده و یا حلقه دهانه از جنس فولاد به دسته زنجیر مناسبی كه به نحو اطمینان بخش با حلقه درگیر باشد متصل گردد.
فصل چهارم - مقدمات ایمنی عملیات حفاری
ماده 14: قبل از اقدام هرگونه عملیات مربوط به كندن چاه دستی بررسی‌های لازم باید با توجه به وجود قنوات قدیمی، فاضلاب و پی‌ها و جنس خاك و لایه‌های زمینی و تاسیسات آب، برق، گاز و تلفن به عمل آید و در صورت لزوم ضمن تماس با سازمان‌های ذی ربط محل چاه طوری تعیین شود كه به هنگام چاه كنی خطر ریزش یا نشتی از فاضلاب‌های مجاور و برخورد با تاسیسات مذكور وجود نداشته باشد به اضافه كارگران مسئول حفر چاه تجارب حرفه ای لازم از نظر انجام كار چاه كنی را دارا باشند.
ماده 15: در شروع عملیات چاه كنی وجود حداقل دو نفر و یا افزایش عمق چاه كنده شده از 5 متر وجود حداقل سه نفر كلاً برای ادامه عملیات الزامیست و با شروع حفر انباری یك نفر كمك كلنگ دار اضافه می‌گردد.
ماده 16: قبل از شروع عملیات مربوط به كندن چاه و تخلیه فاضلابها و یا هرنوع كاری در ارتباط با این امر وسایل كمك‌های اولیه مناسب باید تدارك و فراهم گردد.
ماده 17: لازمست‌جهت حفظ‌كارگران ازنظر ریزش اطراف‌چاه و یا سقوط از كناردهانه در محل ایستادن كارگران تخته یا الوارهای زیر پایی با مقاومت و پهنای كافی گذاشته شود.
ماده 18: چنانچه محل كندن چاه در معابر عمومی یا محل‌هایی باشد كه احتمال رفت و آمد افراد مختلف وجود دارد باید به وسیله ایجاد حصارهای لازم در فاصله مناسب و نصب علایم هشدار دهنده و چراغهای احتیاط از ورود افراد به نزدیك منطقه عملیات جلوگیری به عمل آید.
فصل پنجم - عملیات حفر میل چاه
ماده 19: جهت جلوگیری از سقوط خاك و سنگ به داخل چاه دور دهانه باید آستانه ای به ارتفاع حداقل 15 سانتیمتر با مصالح مقاوم تعبیه گردد در هر حال این آستانه باید طوری باشد كه برخورد اتفاقی پا با وسایل كار سبب تخریب آن نگردد.
ماده 20: مقنی قبل از ورود به چاه برای عملیات چاه كنی باید طناب نجات را به كمك كمربند ایمنی مخصوص به خود بسته باشد.
ماده 21: در مواقعی كه نوع آوار استخراجی حاصل از عملیات كندن چاه به صورتی است كه پیش‌بینی‌های حفاظتی چون استفاده از كلاه و سپر محافظتی تكافو نمی‌نماید باید در فواصل مناسبی از دیواره میل چاه پناهگاه‌های مناسبی تعبیه شود كه در موارد لزوم مقنی در این پناهگاه مستقر گردد.
ماده 22: خاك‌های حاصل از كندن چاه نباید به فاصله كمتر از 2 متر از كناره‌های چاه ریخته شود و در هر حال احتمال ریزش آن وجود نداشته باشد.
ماده 23: به محض رسیدن چاه به عمقی كه خاك واجد استحكام لازم باشد عملیات طوقه چینی باید شروع گردد به اضافه در زمینهایی كه خاك دستی ریخته شده باشد عمل طوقه چینی بعد از برداشتن خاك دستی انجام می‌گیرد در زمینهای با خاك سست یا دستی هرگونه پیشگیری احتیاطی از قبیل مهار كردن دیواره به وسایل و طرق مختلف قبل از رسیدن به زمین سخت باید انجام شود. در هر حال در زمینهای با خاك سست و یا دستی با عمق بیشتر از 5/1 متر عملیات حفر می‌بایست زیر نظر افراد مجرب و با سابقه در این امر انجام گیرد.
ماده 24: چنانچه در عمق معینی از چاه احتمال داده شود كه به علت كمبود اكسیژن عوارضی برای مقنی ایجاد خواهد شد قبلاً باید نسبت به تهیه وسایل هوا دهی به داخل چاه اقدام نمود. این وسایل باید به كلیه تجهیزات ایمنی جهت جلوگیری از خطر برق گرفتگی و تماس با قطعات متحرك مجهز شده باشد.
ماده 25: وجود علایم قراردادی بین مقنی و فردی كه در بالای چاه مستقر است ضروری بوده و باید فرد مستقر در بالای چاه همواره از وضعیت مقنی آگاه باشد این علایم می‌تواند به صورت تكان دادن طناب و یا استفاده از وسایل صوتی مانند زنگ اخبار باشد.
ماده 26: بعد از خاتمه كار روزانه علاوه بر پیش‌بینی‌های احتیاطی لازم جهت جلو گیری از سقوط افراد و حیوانات به داخل چاه دهانه چاه باید به نحو مطمئن به وسیله صفحات مشبك مقاوم و مناسب پوشانیده شود.
ماده 27: با پیشرفت كار چاه كنی به خصوص در موقع بارندگی همواره دیواره‌های چاه باید به‌وسیله مقنی مورد بازدید مرتب قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود كه هیچ قسمتی از دیواره چاه احتمال ریزش وجود ندارد.
ماده 28: چنانچه به هنگام بازدید در دیواره چاه رطوبت بیش از حد معمول مشاهده گردد باید بررسی لازم به عمل آید تا چنانچه به وجود فاضلاب و یا هرگونه منبع دیگر آب در مجاورت چاه یقین حاصل شود ادامه عملیات چاه كنی بلافاصله متوقف شده و با پیش‌بینی‌های اساسی لازم نسبت به ادامه كار به صورتی كه هیچگونه خطری برای مقنی و كارگران دیگر وجود نداشته باشد اقدام نمایند.
ماده 29: در تامین وسیله روشنایی داخل چاه‌هایی كه وجود گازهای قابل اشتعال و انفجار محتمل باشد باید از چراغهای قوه‌ای یا دور گرد ضد جرقه حداكثر با ولتاژ 12 ولت استفاده شود و به هر حال در این نوع چاه‌ها نباید شعله و یا سیستم‌های جرقه‌زا بكار برده شود.
ماده 30: مقنی موظف است ضمن حفر چاه جاپاهایی حداكثر با فواصل 50 سانتی متر در طرفین جهت بالا آمدن خود در دیواره چاه تعیین نماید تا بتواند به سهولت بالا بیاید.
ماده 31: قلوه سنگ‌های حاصل از حفر چاه باید در زیر یا بین لایه‌های خاك دلو قرار گرفته و همچنین مواد داخلی دلو تا آن حد ریخته شود كه احتمال ریزش و سقوط مواد بهنگام جابجایی دلو وجود نداشته باشد.
ماده 32: به هنگام حفاری چاه بهتر است در عمق بیش از 3 متر وسیله ای به عنوان سپر در پایین چاه مورد استفاده قرار گیرد كه احیاناً در مواقع سقوط اشیاء مانع برخورد آن با مقنی باشد.
ماده 33: به هنگامی كه در حفر چاه‌ها نیاز به هدایت لوله‌های بتونی و یا كول‌ها جهت جلوگیری از ریزش دیواره‌های چاه وجود دارد مقنی باید موقعیت مناسب را به هنگام خالی كردن زیر منطقه استقرار لوله‌های بتونی اختیار كند به طوریكه هیچ قسمت از اعضاء بدن او در زیر آنها قرار نگیرد و خالی كردن زیر لوله‌های بتونی و یا كول‌ها باید در تمام محیط و به طور یكنواخت انجام گیرد.
ماده 34: لوله‌های بتونی «كول‌ها» مورد استفاده در داخل چاه‌ها برای جلوگیری از ریزش دیواره‌ها باید مسلح به حد كافی مقاوم باشند كه فشار جانبی وارده از دیواره چاه و نیز فشارهای قائم را به خوبی تحمل نموده و نشكند.
ماده 35: اقدام لازم در جهت سقف زدن و مهار كردن دیواره‌های پاكند باید به عمل آید تا از ریزش خاك جلوگیری شود.
ماده 36: برای‌جلوگیری از سقوط به‌داخل چاه محل پرتگاههای پا كند باید حفاظ‌گذاری‌گردد.
ماده37: محلاستقرار الكتروپمپ جهت تخلیه آبها حاصل از پیشرفت عملیات حفاری باید به صورتی باشد كه هیچگونه امكان نفوذ رطوبت و آب یا برخورد مواد تخلیه شده با آن‌نباشد.
ماده 38: آب و گل و لای حاصل از پیشرفت عملیات حفاری باید در محلی تخلیه گردد كه امكان نفوذ آن به داخل چاه وجود نداشته باشد به اضافه هیچگونه خطری برای ساختمان‌ها و اماكن مجاور نیز فراهم نكند.
فصل ششم - عملیات حفر انباری چاه
ماده 39: نكاتی كه جهت حفر محل انباری در عمق چاه باید رعایت گردد عبارتند از:
الف - انباری باید در عمقی حفر گردد كه تحت تاثیر ارتعاشات ناشی از دستگاه‌ها و وسائل نقلیه و نیروهای وارده از طریق فونداسیون ساختمان قرار نگیرد.
ب - چنانچه حفر انباری در لایه‌های سست انجام پذیرد لازمست به كول بندی و تقویت سقف و دیواره‌ها اقدام گردد.
ماده 40: در انجام عملیات مربوط به حفر انباری سقف آن باید به صورت قوسی باشد به طوریكه احتمال ریزش دیواره‌ها و طاق وجود نداشته باشد و در صورتی كه شكل دادن مزبور به انباری این منظور را نتواند فراهم كند با استفاده از وسایل لازم مهار بندی مقاومت كافی برای دیواره‌ها و سقف انباری فراهم آورد كه از ریزش جلوگیری شود.
ماده 41: ارتفاع انباری نبایستی از 5/1 متر و عرض انباری از 2/1 متر تجاوز كند در غیر این صورت بایستی مهار بندی شود.
ماده 42: مفاد ماده 29 در مورد تامین روشنایی انباری نیز باید رعایت گردد.
ماده43: ارتباط چاه‌و انباری بهچاههای فاضلاب و به قنات‌ها حتیقنوات متروكه‌ممنوع است.
فصل هفتم - تكمیل عملیات حفاری و مراقبت‌ها بعدی از چاه
ماده 44: نحوه استقرار كانال یا لوله فاضلاب در داخل چاه همین طور مصالح بكار رفته دراین قسمت باید به نحوی باشد كه ریزش فاضلاب به دیواره چاه صدمه نرساند.
ماده 45: نحوه استقرار گلدان بر سرچاه‌ها باید به نحوی باشد كه بتواند فاضلاب را، در مسیر محور چاه هدایت كرده و به اضافه گلدان نیز از استحكام كافی برخوردار باشد.
ماده 46: ساختمان و مصالح به كاررفته در پوشش دهانه چاه باید با درنظر گرفتن موقعیت چاه و شرائط محل طوری باشد كه دهانه چاه مقاومت كافی در مقابل فشار و ضربات ناشی از بارهای وارده و عوامل جوی را داشته باشد.
ماده 47: چنانچه دهانه چاه دارای درب باشد این درب باید دارای قفل و بست مناسب و مطمئن باشد.
ماده 48: هر نوع چاه اعم از آب یا فاضلاب باید دارای مجرای تهویه یا هواكش مناسب با رعایت اصول ایمنی و بهداشتی باشد.
ماده 49: به محض مشاهده كوچك‌ترین تغییر شكل در اطراف دهانه چاه باید بلافاصله نسبت به بازدید دهانه اقدام و عملیات لازم رادر صورت نیاز به عمل آورد.
ماده 50: محل چاه‌ها باید در نقشه ساختمانی یا با علامت گذاری برروی محل احداث چاه مشخص باشد.
فصل هشتم - عملیات تخلیه فاضلاب
علاوه بر رعایت مواد مرتبط فوق الذكر در مورد چاه‌های دستی رعایت نكات ذیل برای تخلیه فاضلابها الزامی است.
ماده 51: قبل از شروع عملیات تخلیه چاه باید پیش‌بینی‌های لازم رابه عمل آورد كه به هنگام تخلیه جریان فاضلاب از طریق لوله‌های فاضلاب به‌داخل چاه كاملاً متوقف گردد.
ماده 52: به هنگام برداشتن دهانه برای بازدید یا تعمیرات و غیرو بایستی پیش‌بینی‌های لازم ایمنی جهت جلوگیری از سقوط افراد خصوصاً به علت ریزش ناگهانی دهانه و اطراف آن به عمل آید.
ماده 53: به هنگام تخلیه فاضلابها قبل از هرگونه اقدام برای داخل شدن به چاه فاضلاب باید اطمینان لازم را از نظر تخلیه گاز مساعد شدن هوای داخل چاه فاضلاب برای كاركردن كسب نمود به اضافه پیش‌بینی‌های احتیاطی لازم در مورد فاضلابها و آب انبارها كه به محض جابجا شدن فاضلاب یا آب داخل آنها ایجاد گاز می‌شود باید به عمل آید.
ماده 54: قبل از شروع بكار در قعر فاضلاب بازرسی كلی از دیواره چاه به عمل آید تا اطمینان حاصل شود كه احتمال ریزش دیواره‌ها وجود ندارد هدایت مقنی به داخل فاضلاب باد به وسیله طناب مقاوم یا هر گونه وسیله مطمئن دیگر باشد.
ماده 55: قبل از فرستادن مقنی به داخل چاه باید با به كارگیری وسایل مناسب از ارتفاع فاضلاب كه كارگر مقنی ناچاراً باید در داخل آن قرار گیرد آگاه شد و در هر حال این ارتفاع باید در حدی باشد كه مقنی بتواند بدون اینكه خطری او را تهدید كند نسبت به انجام عملیات تخلیه اقدام نماید.
ماده 56: استعمال دخانیات یا زدن كبریت یا استفاده از هرگونه شعله باز یا ایجاد جرقه در داخل فاضلابها اكیدً ممنوع است.
ماده 57: فاضلاب تخلیه شده باید به محل‌های مناسبی كه رعایت معیارهای زیست محیطی و ایمنی و بهداشتی در آن شده باشد ریخته شود.
فصل نهم - وسایل حفاظت انفرادی
ماده 58: كارگران مسئول حفر چاه باید مجهز به وسایل حفاظت فردی از جمله كلاه،كفش ایمنی، طناب، كمربند ایمنی، دستكش و لباس كار و در صورت لزوم عینك حفاظتی باشند.
ماده 59: بهنگام كار در داخل فاضلاب چنانچه ضرورت و شرایط كار ایجاب كند كارگر مقنی باید مجهز به ماسك استنشاقی خرطومی یا ماسك با هوای فشرده باشد به نحویكه همواره هوای سالم را مستقیماً به ریه‌های كارگر برساند.
ماده 60: ماسك‌ها خرطومی مجهز به سیستم هوا دهی برقی باید دارای سیستم دستی نیز باشند تا به محض قطع برق بتوان از سیستم دستی نیزاستفاده نمود.
ماده 61: چنانچه سیستم هوادهی ماسك فوقالذكر دستی باشد باید تعلیمات لازم به كارگر متصدی قسمت هوادهی داده شود تا بیاحتیاطی یا تعلل این فرد موجب نرسانیدن هوا به ریه‌های مقنی نشود.
ماده 62: كارگران مقنی مسئول حفر چاه‌های دستی آب به محض رسیدن به آب باید از چكمه استفاده كنند به اضافه دلو مورد استفاده برای خارج ساختن گل حاصل از عملیات حفاری باید مقاوم در مقابل نفوذ آب باشد.
ماده 63: كارگران چرخ كش كه در بیرون چاه قرار دارند باید مجهز به كمربند ایمنی، قلاب ضامن دار باشند به طوریكه طرف دیگر آن به محلی نزدیك چاه محكم شود تا از سقوط احتمالی آنان به داخل چاه جلوگیری كند.
فصل دهم - وسایل الكتریكی
ماده 64: در محل‌هایی كه از الكتروموتور برای هوادهی یا تخلیه آب و یا هرمنظور دیگر استفاده می‌گردد این الكتروموتورها باید مجهز به سیم اتصال زمین و یا وسیله حفاظتی مناسب دیگر گردند مشخصات و نحوه اتصال زمین با وسیله حفاظتی باید به طرزی باشد كه هرگونه خطر برق گرفتگی ناشی از اتصال هادی‌های برق دار به بدنه فلزی وسایل الكتریكی مورد استفاده و ملحقات آنها را كاملا منتفی سازد.
ماده 65: كابل‌های برق مورد استفاده جهت انتقال نیروی برق به الكترو پمپ و سایر وسایل باید دارای روپوش عایق ضد آب مقاوم و عاری از هرگونه زدگی و فرسودگی بوده و یك پارچه باشد. محل اتصالات باید كاملا عایق مطمئن و مقاوم بوده و پیش‌بینی‌های احتیاطی لازم از نظر نحوه هدایت كابل به عمل آید تا در اثر وجود عواملی در دیواره چاه مانند برجستگی‌های تیز و برنده و همچنین نیروهای ناشی از كشش حاصله از وسایل و همینطور نفوذ آب شرایط ناایمنی فراهم نگردد.
ماده 66: قسمت‌های گردنده الكتروپمپ مستقر در داخل چاه باید دارای حفاظ بوده و نحوه اتصالات سیم‌های برقی آن به صورتی باشد كه احتمال اتصال بدنه یا دسترسی به قسمت‌های برق دار الكتروپمپ وجود نداشته باشد.
ماده 67: محل استقرار و نصب الكتروپمپ باید به نحوی محفوظ گردد كه امكان دسترسی افراد متفرقه به آن وجود نداشته واز عوامل جوی ایمن باشد.
ماده 68: محل استقرار الكتروپمپ كمر چاهی باید در داخل طاقچه‌ای حفر شده در داخل دیواره چاه بوده و به صورتی باشد كه احتمال ریزش دیواره یا خاك برروی الكتروپمپ و یا غرق شدن آن در صورت بالا آمدن آب چاه وجود نداشته باشد به این منظور می‌بایست از سیستم‌های شناور الكتریكی یا وسایل مناسب دیگر برای اعلام خبر و آگاه شدن از بالا آمدن سطح آب استفاده شود در صورت امكان به طور خود كار موتور پمپ چاه را برای تخلیه آب به كار اندازد.
ماده 69: در محل نصب الكتروپمپ باید مكانی مناسب برای استقرار تعمیر كار موتور در موارد ضروری به نحو اطمینان بخشی پیش‌بینی شده باشد.
ماده 70: به هنگام تعمیر موتور باید جریان برق را به نحو اطمینان بخشی قطع نمود.
ماده 71: كلیدهای قطع و وصل جریان برق الكتروپمپ باید در محلی مناسب قفل دار بوده و كلید مربوطه باید همواره در اختیار مسئول و آگاهی باشد.
ماده 72: به منظور سهولت در آزمایش و راه اندازی و همچنین تعمیرات ضروری یك كلید اضافه قطع و وصل ضد رطوبت در مجاورت موتور الزامی است.
ماده 73: شستشوی‌موتور پمپهای‌الكتریكی به‌وسیله مشتقات‌نفتی درداخل چاه‌ممنوع‌است.
ماده 74: كلیه مقررات مذكور در آیین‌نامه حفاظتی تاسیسات و وسایل الكتریكی در كارگاه‌ها باید در خصوص وسایل الكتریكی مورد استفاده در چاه‌ها رعایت گردد.
ماده 75: استقرار موتور پمپهای با سوخت مشتقات نفتی در داخل چاه ممنوع است.
ماده 76: انجام تعمیرات كلی و اساسی موتور پمپها در داخل چاه ممنوع است.
فصل یازدهم - متفرقه
ماده 77: ارتباط دادن چاه احداثی جدید به چاه‌ها فاضلاب قدیمی ممنوع است مگر بعد از تخلیه و تهویه كامل فاضلاب قدیمی و اطمینان از بی خطر بودن آن فاصله چاه جدید از چاه قدیم باید بهاندازهای باشد كه خطر ریزش و مرتبطشدن خودبخود دوچاه وجودنداشته باشد.
ماده 78: در هر مرتبه ورود مقنی به چاه می‌بایستی آزمایش لازم از نظر وجود گازهای سمی و كمبود اكسیژن به عمل آید.
ماده 79: مسیر لوله‌های حامل مواد مختلف مانند آب، گاز و مشتقات نفتی و مواد شیمیایی و بخارات مختلف نباید در مجاورت چاه باشد و در صورت عدم امكان باید پیش‌بینی‌های لازم ایمنی به عمل آید.
ماده 80: متخلفین از اجرای مقررات این آیین‌نامه برابر قوانین جاری تحت پیگرد قرار خواهند گرفت. این آیین‌نامه مشتمل بر یازده فصل و 80 ماده به استناد ماده 47 قانون كار در تاریخ 21/6/64 درسی و دومین جلسه شورایعالی حفاظت فنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تصویب نهایی رسیده است.
منبع: دانشگاه علوم پزشکی قم