اشتباه اول
"اشرشیاکلی" بیماریزا است! وقتی در خبرها گفته شده که آب معدنی دماوند به خاطر حضور "اشرشیاکلی" پلمپ شده، مشخص است که این باکتری یکی از باکتریهای بیماریزا است که در منابع آبی یافت میشود. در حالی که چنین نیست و این باکتری سالهاست که در اندام گوارشی انسانهای سالم زندگی میکند بدون آنکه برای آنها مشکلی جدی را بوجود آورده باشد. در واقع این نوع میکروب را باید با تصفیه آب از بین برد.
با این حال این کار اشتباه هم نبوده که آب معدنی دماوند را به خاطر حضور "اشرشیاکلی" پلمپ کردهاند. زیرا این باکتری به خاطر زمان ماندگاری بالا در منابع آبی شاخص و ابزار خوبی برای سلامت و ایمنی منابع آبی به حساب میآید. به عبارتی عدم حضور باکتری "اشرشیا کلی" به این معنی است که به احتمال زیاد دیگر باکتریهای بیماریزا نیز در آب وجود ندارند اما حضور آن به این معنی است که ممکن است باکتریهای بیماریزا هم در آب باشند.
خلاصه کلام اینکه ممکن است شما آبی که دارای "اشرشیا کلی" است را بنوشید و دچار بیماری نشوید اما چون خطر چنین کاری بسیار زیاد است بهتر است سلامتی خود را در معرض خطر قرار ندهیم.
اشتباه دوم
نیترات با جوشاندن از بین میرود. نیترات و میکروارگانیزمها در بسیاری از موارد از راهی یکسان که ورود فاضلاب به منابع آبی است وارد آب میشوند و این راه یکسان است که برای برخی این گمان اشتباه را بوجود میآورد که آنهایی که از یک راه وارد شدهاند میتوانند از راهی یکسان خارج شوند.
این در حالی است که اگرچه جوشاندن میتواند باکتریها را از بین ببرد، اما قادر به از بین بردن یا کاهش مواد شیمیایی محلول و منجمله نیترات نیست. در واقع جوشاندن آب اوضاع را خرابتر هم میکند زیرا تبخیر آب موجب میشود نه تنها نیترات حذف نشود و کاهش نیابد و به جای آن با تغلیظ گشتن، اثر گذاری بدش بر تندرستی و سلامتی را بیشتر هم کند.
اشتباه سوم
BOD همان میکروب است. وقتی گفته میشود "آب شیر BOD کم دارد" یا "آب نهر BOD متوسط دارد" و "فاضلاب BOD بالا دارد" متوجه میشویم که BOD چیزی جز "باکتری" و "میکروب" نیست. به ویژه اینکه در خبرها خواندهایم که "ضدعفونی و کلرزنی BOD آب و فاضلاب را کم میکند". وقتی همه بیانات کنار اطلاعات برگرفته از منابع معتبر قرار میگیرد که BOD را "بار آلودگی" در نظر گرفتهاند، اطمینان حاصل میکنیم که برداشت ما درست است.
با تمام این بیانات اگر BOD فاضلاب معمولی چیزی بین 200 تا 600 میلی گرم در لیتر باشد و BOD خون چیزی در حدود 150 هزار الی 200 هزار میلی گرم بر لیتر BOD دارد، کمی شک میکنیم.
واقعیت اینکه BOD شاخصی از حضور مواد آلی یا غذای مورد علاقه میکروارگانیزمها است و نه مواد آلی را باید BOD دانست و نه موجودات ریز یا همان باکتریها که بعضیهایشان بیماریزا هستند را میتوان BOD محسوب کرد. با این تعریف وقتی مقدار BOD کم میشود به این معنی است که باکتریها با عدم دستیابی به غذای مورد علاقه خود از بین میروند و وقتی BOD در آب یا فاضلاب زیاد است به این معنی استکه باکتریهایی که به غذای مورد علاقه شان رسیدهاند رشد و تکثیری بیشتر دارند. پس باید هنگام تصفیه فاضلاب این میکروب را از بین برد.
علیرغم این موضوع باید دانست که با وجود ارتباط تعداد باکتریها با مقادیر BOD راه و رسم کاستن از BOD دقیقا همانند راههایی نیست که توسط آنها از تعداد باکتریها کم میکنیم و از آن جمله میتوان به کلرزنی و ضدعفونی اشاره نمود. به همین دلیل هم هست که کاهش و حذف باکتریهای تصفیه فاضلاب معمولا عملکرد انتهایی فرآیند است. کاهش BOD و به عبارت دقیقتر کاستن مواد غذایی مورد نیاز باکتریها تقریبا در تمامی مراحل تصفیه فاضلاب در دستور کار قرار میگیرد. زیرا اگر چنین نشود و باکتریهایی که به تعداد کم وجود دارند اما غذای فراوانی در اختیار دارند وارد منابع آبی همچون رودخانه گردند، به دلیل وفور مواد غذایی رشد و تکثیر نموده و بر تعداد خویش نیز میافزایند.
البته بیان این نکته هم لازم است که چرا به جای آزمایش مواد آلی مختلف و تعیین تک تک آنها به اندازه گیری BOD متوسل میشویم، بیشتر به مسائل اقتصادی بر میگردد و اینکه در حالی که میتوان با اندازه گیری BOD مقدار مواد آلی را تقریب زد، به صرفه نیست که کل مواد آلی و یا بدتر از آن تک تک مواد آلی جز در موارد استثنایی تعیین مقدار شده و بابت انجام آزمایشاتشان کلی هزینه شود.
منبع: یاشار بوم راشین